Meer steun voor mantelzorgers

De druk die veel mantelzorgers ervaren – eenzaamheid, oververmoeidheid, verdriet om het ‘kwijtraken’ van de partner, weinig tijd voor zichzelf – zal de komende jaren alleen maar toenemen. Reden om als betrokken partijen in de Achterhoek samen te werken: niet alleen Menzis, maar ook alle gemeenten, Zorgbelang, Kruiswerk Achterhoek, VIT hulp bij Mantelzorg, kennisnetwerken en zorgaanbieders. Samen willen we de mantelzorger tijdens zijn ‘reis’ nog beter ondersteunen. Daarom gaan we in 2018 met elkaar werken aan vijf belangrijke punten:

1. Meer mantelzorgers bereiken
Informatie voor mantelzorgers bereikt hen vaak niet. Dat komt omdat veel mantelzorgers zichzelf niet zien als mantelzorger. Daarom gaan we actiever informatie aanbieden op herkenbare vaste plaatsen. Denk aan de gemeentepagina in huis-aan-huis bladen.
2. Professionals helpen óók mantelzorgers
We zorgen dat professionals zowel de zorgvrager als de mantelzorger ondersteunen. Mantelzorgers vragen niet snel om hulp voor zichzelf. Dus willen we goed in kaart brengen wat zij nodig hebben. Daarom gaan medewerkers van het wijkteam van de gemeente ook in gesprek met mantelzorgers. En in de opleiding van zorgverleners komt meer aandacht voor de behoeften van mantelzorgers.
3. Meer samenwerken
In de Achterhoek is de ondersteuning van mantelzorg nog te versnipperd. De organisaties die zorg bieden gaan kijken hoe ze meer kunnen samenwerken, zodat ze hun ondersteuning aan mantelzorgers kunnen verbeteren. Ze verkennen hoe ze de scholing en deskundigheidsbevordering samen kunnen oppakken.
4. Mantelzorger belangrijk bij opname
Ook bij opname in een zorginstelling blijft de mantelzorger belangrijk in het leven van de hulpvrager. Maar die voelt zich vaak ‘buitenspel’ gezet. Daarom is het belangrijk de mantelzorger te betrekken bij het opzetten van het zorgplan. Dus: goed naar elkaar luisteren en samen bepalen welke rol de mantelzorger kan vervullen.
5. Mantelzorger verdient aandacht bij levenseinde
Als je jarenlang hebt gezorgd voor iemand die afscheid moet nemen van het leven, is dat ook zwaar voor de mantelzorger. Zijn of haar verdriet, angst en onzekerheid verdienen meer aandacht en begrip. En meer ondersteuning om het eigen leven weer op te pakken, hoe moeilijk dat ook kan zijn.

Gemeente Doetinchem helpt ook
Een van de partijen die zich inzetten voor de mantelzorgers, is de gemeente Doetinchem. Liesbeth van Leeuwe (beleidsmedewerker) zegt dat gemeenten wettelijk verantwoordelijk zijn voor het ondersteunen van mantelzorgers. Maar wat gaat de gemeente doen? Liesbeth: “We gaan samen met andere partijen aan het werk om voor de mantelzorgers écht iets te verbeteren. Het is allereerst van belang dat er meer oog komt voor de mantelzorger, dat vragen we ook van de zorgprofessionals in onze gemeente. We werken hier met buurtcoaches. Zij zetten zich in voor de cliënt en zijn omgeving. Dat is het moment dat zij de mantelzorger in beeld krijgen en vervolgens met hen in gesprek gaan: wie verzorg je, hoe gaat dat, red je het nog? Vaak is een luisterend oor genoeg. Mocht er dan nog meer ondersteuning nodig zijn, dan verwijzen de buurtcoaches door naar de lokale consulenten van VIT. Die geven mantelzorgers informatie, advies of kortdurende begeleiding.”

Liesbeth: “Er zijn ook mogelijkheden voor lotgenotencontact, waar mantelzorgers ervaringen uitwisselen en steun vinden bij elkaar. Denk aan de reguliere bijeenkomsten van VIT, het regionaal NAH café en de bijeenkomsten van Rondom Autisme. En de mantelzorger die overbelast is kan respijtzorg krijgen – dus even een weekend weg, terwijl een ander ‘oppast’. De mantelzorger die zorgt voor iemand met GGZ-problematiek loopt extra risico op overbelasting, bijvoorbeeld door de gedragsveranderingen die horen bij dementie. Dan is er nog GGNet ambulant waar de mantelzorger vaardigheden kan aanleren, zoals het grenzen stellen en het goed voor jezelf zorgen. Dit alles met het doel dat de mantelzorger z’n rol goed kan blijven vervullen, zonder overbelast te raken.”

‘Hier kunt u terecht’
Gemeente Doetinchem wil graag al haar burgers die mantelzorg verlenen kennen, zodat die de juiste ondersteuning kunnen krijgen. Maar dat is vaak lastig, omdat veel mantelzorgers zich nauwelijks bewust zijn van hun rol: ze zorgen ‘gewoon’ voor hun partner en vinden dat heel vanzelfsprekend. Liesbeth: “Onderzoek heeft aangetoond dat veel mantelzorgers helemaal niet weten waar ze kunnen aankloppen. Hier ligt een taak voor de gemeente. Wij gaan mantelzorgers actiever informatie geven: welke ondersteuning is er allemaal voor jou en waar kun je terecht? We willen als gemeente ook de samenwerking tussen alle betrokken partijen verbeteren. Zo voorkomen we versnippering van het zorgaanbod.”

Wist u dat ... Mantelzorg in Nederland • 12% van de Nederlanders is mantelzorger • 50% van de mantelzorg wordt gedaan door de partners • 25% van de mantelzorg wordt gedaan door de kinderen • 60% van de mantelzorgers is vrouw • 50% mantelzorgers is tussen de 45 en 64 jaar • 50% combineert mantelzorg met een baan • 25% van de mantelzorgers zorgt een halve werkweek of meer • 14,3% van de mantelzorgers voelt zich zwaarbelast Mantelzorg in Achterhoek • in de Achterhoek is 10,5% van de mensen mantelzorger • in de gemeente Doetinchem is dat het hoogst: 12,6% • gemeente Doetinchem telt bovengemiddeld veel (13,8%) jonge mantelzorgers (19-65 jr) • gemeente Aalten telt bovengemiddeld veel (13,8%) oude mantelzorgers (65+) • gemeente Aalten telt bovengemiddeld veel zwaarbelaste mantelzorgers (18,5%) • 10,5% van de Achterhoekse mantelzorgers zegt zwaarbelast te zijn • in de gemeente Oost Gelre wordt het meeste aantal uren mantelzorg gegeven: 15,6 uur p/wk (gemiddeld: 10,7 uur) bron: CBS (2012)