Maaike Fischer-Nugteren

strategisch adviseur gezondheidsmanagement
dinsdag 30 mei 2023

Werk en kanker

Kanker heeft een enorme impact, zowel op degene die het overkomt als op het team waarin de medewerker werkt. Jaarlijks zijn er circa 50.000 diagnoses in de beroepsbevolking. 1 op de 7 mannen en 1 op de 6 vrouwen krijgt kanker tijdens het werkende leven. Heeft u een beleid voor kanker op de werkvloer? Werk bij kanker is belangrijk. Het helpt mensen na hun behandeling om het ritme van het gewone leven weer te vinden. In dit artikel gaat Ragna van Hummel van Re-turn in op het belang van een beleid voor kanker. Een mislukte re-integratie die zowel werknemer als werkgever met lege handen achterliet, lag aan de basis van de oprichting van Re-turn.

Beleid voor kanker op de werkvloer

Niet alleen werknemers met kanker zitten met veel vragen en onzekerheden, ook als werkgever kun je geen idee hebben waar je staat. Veel organisaties hebben een algemeen verzuimprotocol maar geen specifiek beleid voor kanker op de werkvloer. Op zich is dat begrijpelijk: veel organisaties zijn eenvoudigweg te klein en/of hebben de kennis niet huis. Maar áls de situatie zich voordoet, behoeft dat wel meteen aandacht. Je wordt immers geconfronteerd met een ziekte die vaak gepaard gaat met langdurige uitval, stress en onzekerheid. Daarbij komt dat het een lastig onderwerp is om over te communiceren omdat er rond kanker veel aannames leven, die niet altijd terecht zijn.

Kanker is een ziekte met een grote verscheidenheid aan ziektebeelden, behandelingen en prognoses. Daarnaast reageert iedereen verschillend, zowel in lichamelijke als in mentale zin. Vrijwel alle medewerkers stoppen met werken tijdens de behandelingen. De gemiddelde verzuimduur is 10-18 maanden. 
Ook voor naasten zijn er gevolgen. Ongeveer 73% past de werksituatie (tijdelijk) aan. Voor 66% zijn er (blijvende) financiële gevolgen.

 

Valkuilen: aannames en voor de ander denken 

De grootste valkuilen: aannames doen en voor de ander denken. Zo gebeurt het vaak dat een medewerker een van deze boodschappen te horen krijgt:  ‘Meld je voorlopig maar even ziek’, klinkt goed bedoeld, maar het kan de medewerker het gevoel geven dat hij het voorlopig zelf maar uit moet zoeken. ‘Geef zelf maar aan wat je nodig hebt’, hiervoor geldt hetzelfde. Daar komt bij dat de meeste mensen in deze fase juist geen idee hebben wat ze nodig hebben. ‘Vraag het vooral als je hulp nodig hebt’, om hulp vragen doen mensen niet zo gauw, en zeker niet in tijden van stress en onzekerheid. Ook de medewerker zelf heeft aannames. Toets de aannames daarom en sta erbij stil. Ook als iemand weer aan het werk is. Sommige gevolgen openbaren zich pas later. Blijf daarom in contact.

 

Vertrekpunten

Werk is een belangrijk onderdeel van iemands leven. Het is daarom belangrijk om het over werk te hebben, zelfs als je daarna besluit het er voorlopig niet over te hebben. Hoe eerder je dat in het proces doet, hoe beter en duurzamer het resultaat. Hou er rekening mee dat medewerkers die niet meer genezen wel een noodzaak, wens of behoefte kunnen hebben om te werken. Ook kan het belangrijk zijn om mensen juist tot zo min mogelijk te verplichten; geen spoor 2 activiteiten of vervroegde IVA.
Wie re-integreert bij kanker moet met van alles rekening houden. Mensen worstelen met het vinden van een balans, hebben fysieke of psychische klachten, hebben een afname van werkvermogen of inzetbaarheid. En ervaren regelmatig een gebrek aan begrip, met name voor late gevolgen.

 

Communicatie met de medewerker en het team

Spreek af hoe je elkaar in de komende periode op de hoogte houdt. Hoe wordt het contact met collega’s en/of klanten onderhouden? Leg om latere misverstanden te voorkomen, deze afspraken vast en check steeds bij elkaar of deze bijgesteld moeten worden. Als de medewerker daar niet toe in staat is, doe dat dan via een partner of bewaar grote beslissingen voor later in het proces. Vertel dat je dit doet.
Vergeet de collega’s niet. Realiseer je dat kanker op de werkvloer ook voor de collega’s een lastige en confronterende situatie kan zijn. 

 

Rol van de werkgever

Een werkgever is niet altijd welkom, maar is wel cruciaal om te helpen en richting te geven. Realiseer je ook dat over werk praten heel confronterend of dwingend kan voelen. Vragen die je kunt stellen: wat is de rol van werk, voor jou, in deze fase?  Wat heb je nodig om goede keuzes te kunnen maken ten aanzien van werk? Heb jij, of heeft jouw werkomgeving, behoefte aan steun bij dit proces? Maak tijdig kaders en creëer een gesprekscontext. Stel een gezamenlijk doel vast. Het vertrekpunt is dat het lukt. Wees ook altijd helder over je eigen rol en geef inzicht in wat er van iemand verwacht wordt.

Streef naar een optimale re-integratie en niet naar een maximale. Zoek naar de menselijke maat en wees toch ook zakelijk. 

 

Dit artikel bevat een deel uit het Menzis-webinar ‘Werk en kanker’. Het webinar werd verzorgd door Ragna van Hummel van Re-turn. Re-turn is opgenomen in de providerboog van Menzis. Wat kunnen zij verzorgen voor uw medewerkers? Denk aan een coaching bij kanker, re-integratiebegeleiding bij kanker spoor 1, spoor 2 of combinatie spoor 1 en 2 of een workshop  ‘Voorlichting werk en kanker voor leidinggevenden’. 


Iedere 1e dinsdag van de maand organiseert Menzis in samenwerking met een provider een webinar voor haar (strategische) partners over uiteenlopende thema’s. 

Meer weten over wat Menzis voor u kan betekenen als partner in gezondheid? Neem contact op via vitaliteit@menzis.nl