Het medicijntekort: een veelkoppig monster

Het zal u maar gebeuren: de medicijnen die u nodig heeft, zijn niet of nauwelijks meer te krijgen. Medicijntekorten, je hoort er steeds vaker over. Het probleem bestaat echter al jaren en is een zogenaamd veelkoppig monster. We leggen graag aan u uit wat er speelt.

Het geneesmiddelentekort is een wereldwijd probleem. Ook andere landen hebben er last van. Soms komt het door een distributieprobleem, of het medicijn is wel verkrijgbaar in het buitenland of onder een andere merknaam met dezelfde werkende stof. Echte tekorten, zoals momenteel bij enkele geneesmiddelen tegen bijvoorbeeld epilepsie en de ziekte van Parkinson, komen relatief weinig voor. Deze tekorten zijn voor de gebruikers heel vervelend en hebben soms grote gevolgen voor kwaliteit van leven.

Wat zijn oorzaken van het medicijntekort?

Het medicijnentekort is ontstaan door een aantal oorzaken. Deze zijn onder te verdelen in voorraadproblemen en distributieproblemen. Voorraadproblemen ontstaan bijvoorbeeld omdat het werkzame bestanddeel of een hulpstof niet meer beschikbaar is. Ook kan er vertraging zijn in de productie vanwege een kwaliteitsprobleem, terugroepactie of gebeurtenissen zoals een staking, een natuurramp of een pandemie zoals COVID-19. Daarnaast kan er ook tekort ontstaan door een toegenomen vraag naar het medicijn.

Een andere oorzaak zijn distributieproblemen. Denk aan logistieke problemen (vertraging bij de douane of in het transport). Of er is maar een klein aantal groothandels dat het geneesmiddel (tijdelijk) beschikbaar heeft. Er is dan een lokaal tekort. Of farmaceutische bedrijven onderbreken leveringen om hun voorraad op een gecontroleerde manier af te kunnen leveren. Het komt ook wel eens voor dat geneesmiddelen, bestemd voor de Nederlandse markt, door Nederlandse apothekers en groothandels geëxporteerd worden naar een ander land. Waardoor ze niet meer of beperkt beschikbaar zijn in Nederland.

En hoe zit dat met het preferentiebeleid van de zorgverzekeraar?

Soms wordt het preferentiebeleid van de zorgverzekeraars aangewezen als oorzaak van het tekort. Uit een analyse blijkt dat medicijntekorten vaker voorkomen bij middelen die niet onder het preferentiebeleid vallen. Er is geen direct verband te leggen tussen de geneesmiddelentekorten en het preferentiebeleid.

Als de prijzen in Nederland te laag zijn door het preferentiebeleid of door het overheidsbeleid dan zou alleen Nederland te maken hebben met tekorten. En dat is niet zo. Ook in heel Europa en de Verenigde Staten is de lijst van tekorten groter dan ooit.


Wat wordt er gedaan aan de tekorten?

Wij voelen ons medeverantwoordelijk voor goede beschikbaarheid van medicijnen voor onze verzekerden. Met alle betrokken organisaties binnen de geneesmiddelenmarkt en het Ministerie van VWS wordt er landelijk en op Europees niveau ook samengewerkt om deze tekorten op te lossen en te verminderen. Daaruit is onder andere het volgende gekomen:

  • Er is een Meldpunt Geneesmiddelentekorten opgericht dat de tekorten in kaart brengt en maatregelen kan nemen;
  • Er wordt op korte termijn gewerkt met een ‘ijzeren voorraad’ bij de leveranciers (6 weken) en de groothandels (3 weken) voor alle geneesmiddelen. Daardoor zou er altijd een minimale voorraad van tenminste voor 9 weken beschikbaar zijn bij een dreigend tekort;
  • Als er een echt tekort is aan een specifiek geneesmiddel, en het Meldpunt Geneesmiddelentekorten geeft toestemming om tijdelijk een product uit het buitenland te importeren, dan vergoeden zorgverzekeraars dat product.

Op de website van Menzis maken we gebruik van cookies. We doen dit om te zorgen dat de website naar behoren functioneert, om het gebruiksgemak te vergroten en om onze website te verbeteren op basis van analyses. Daarnaast gebruiken we marketingcookies om content en advertenties te personaliseren en voor social media toepassingen. Gaat u akkoord? Dan geeft u Menzis toestemming voor het plaatsen van alle soorten cookies. Wilt u dit liever niet? Dan kunt u via de link “instellingen aanpassen” uw voorkeur aanpassen. Meer informatie over cookies vindt u in onze cookiepolicy.