Hoe zit het met het huisartsentekort?
Alles op alles
Huisartsen worden steeds schaarser in Nederland. Tegelijkertijd neemt de vraag naar huisartsenzorg toe. In enkele regio's, zoals in Twente, is er nu al sprake van een tekort aan huisartsen. Er is niet één oplossing om dit op korte termijn op te lossen. Daarom zetten in Twente huisartsen, de regionale huisartsenorganisatie, gemeente en zorgverzekeraar Menzis alles op alles om inwoners te blijven voorzien van huisartsenzorg.
In dit artikel een toelichting op hoe HuisartsenZorg Twente, Gemeente Enschede en Menzis samenwerken om de huisartsenzorg in Twente voor alle inwoners te behouden.
HuisartsenZorg Twente
Huisarts is een prachtig beroep waarin je veel kunt betekenen voor mensen. Het is dankbaar werk. De meeste klachten waar patiënten mee komen, kun je zelf oplossen. Soms volstaat een geruststellend woord of een luisterend oor. Je werkt in teamverband, vaak met meerdere collega’s in één pand. In Twente kennen we elkaar en weten we elkaar te vinden. Dat maakt het – ondanks de tekorten – prettig werken als huisarts in deze regio.
Wat doen de huisartsen aan het tekort?
De (ervaren) werkdruk van de huisartsen is een belangrijk aandachtspunt. Huisartsen moeten plezier hebben en houden in hun werk. Dat kan bijvoorbeeld door anders te werken in de praktijk. Huisartsen gaan op een andere manier in gesprek met de patiënt. Ze gaan meer samenwerken met het netwerk rondom een patiënt en kijken of het mogelijk is extra personeel in te zetten en op te leiden. Zo zetten huisartsen praktijkondersteuners (jeugd) in. Ook leiden ze extra verpleegkundig specialisten en physician assistants op. Zo proberen ze taken binnen de praktijken anders te verdelen, zodat ze meer tijd per patiënt tijdens het spreekuur hebben.
Het is ook belangrijk dat er voldoende nieuwe huisartsen bij komen. Het universitair ziekenhuis VUmc in Amsterdam heeft een opleidingslocatie voor huisartsen in Twente. De huisartsen in opleiding (aio’s) staan ingeschreven bij het VUmc, maar volgen hun opleiding in Twente. Gebleken is dat huisartsen na hun opleiding zich vaker vestigen in de regio waar zijn hun opleiding hebben gevolgd. Huisartsen in de regio zijn er trots op dat nu twee keer per jaar (in plaats van 1 keer) nieuwe huisartsen instromen bij de opleiding in Twente. Daar hebben zij zich lang sterk voor gemaakt. Veel huisartsen in Twente bieden hun praktijk aan als opleidingsplek. Nieuwe huisartsen worden van alle kanten ondersteund. De huisartsen proberen nieuwe collega’s (en hun partners) te verleiden naar de mooie, groene Twentse regio te komen Zo zetten ze bijvoorbeeld Twente op de kaart tijdens het congres van de Landelijke Organisatie van Aspirant Huisartsen (LOVAH) in april 2023.
De huisartsen worden zoveel mogelijk ontzorgd door de Twentse huisartsenorganisaties (FEA/CHPA in de regio Almelo e.o. en SHT-THOON in de regio Hengelo/Enschede e.o.). Bijvoorbeeld door:
- samen de behandeling van patiënten met chronische ziekten te ontwikkelen;
- de avond-, nacht- en weekenddiensten bij de spoedposten in Enschede, Hengelo en Almelo te organiseren en ondersteunen;
- te ondersteunen bijvoorbeeld bij digitalisering en innovaties binnen de praktijken en;
- samenwerkingsafspraken te maken voor alle Twentse huisartsen met andere partijen (bijvoorbeeld de zorgverzekeraar, apotheken, diëtisten, fysiotherapeuten, verpleeg-,verzorgingshuizen en thuiszorg, geestelijke gezondheidszorg);
- nascholingen voor huisartsen en hun personeel in de regio te organiseren;
- samen met gemeentes de toegang tot het sociaal domein (schuldhulpverlening, welzijnswerk, jeugdzorg) te stroomlijnen en vergemakkelijken.
Huisarts in Twente
Huisartsen helpen elkaar als ze op zoek zijn naar (tijdelijke) vervanging of opvolging. Via de website “Huisarts in Twente” en social media wordt aandacht gevraagd voor vacatures.
De huisartsen helpen nieuwe praktijkhouders bij het organiseren van hun praktijk. In het uiterste geval nemen zorggroepen tijdelijk een praktijk over of leveren ze tijdelijk of langdurig ondersteunend personeel.
Zorgverzekeraar Menzis
Als zorgverzekeraar heeft Menzis zorgplicht en dus een belangrijke rol in het toegankelijk en beschikbaar houden van de huisartsenzorg voor alle inwoners van Twente. Nu en in de toekomst.
Ieder jaar maakt Menzis afspraken met (nieuwe) huisartsen en huisartsenorganisaties over bereikbaarheid, toegankelijkheid, kwaliteit en kosten. Daarnaast kunnen klanten van Menzis die niet bij een huisarts terecht kunnen, worden bemiddeld naar een andere huisarts die wel capaciteit heeft. Patiënten die (nog) niet ingeschreven staan bij een huisarts kunnen bij spoed terecht bij een huisarts: Als de patiënt niet staat ingeschreven, maar wel zorg nodig heeft, kan de zorgverlenende huisarts een passantentarief declareren. Tijdens de avond-, nacht en weekenddiensten kan de patiënt voor spoedzorg terecht bij de huisartsen spoedpost.
Wat doet Menzis aan het tekort aan huisartsen in Twente?
Samen met huisartsen, waarnemers, gemeenten, provincie, vertegenwoordigers van de opleiding geneeskunde en Menzis is er een deltaplan opgesteld om het huisartsentekort in Twente terug te dringen. Ook heeft Menzis nauw contact met de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) en InEen over het huisartsentekort in Twente.
Menzis kijkt met onder meer huisartsen en gemeenten naar oplossingen op maat. Te denken valt aan de inzet van physician assistants en verpleegkundig specialisten voor een efficiëntere praktijkvoering, maar ook aan digitale ondersteuning en begeleiding bij overnames en tijdelijk praktijkbeheer.
Met de regionale huisartsenorganisaties kijken we naar oplossingen voor nieuwe huisartsenpraktijken die moeite hebben om huisartsen aan hun organisatie te binden. Bijvoorbeeld omdat er onvoldoende waarnemers beschikbaar zijn. Het is ook belangrijk tijdig inzicht te hebben in welke huisartsen op (korte) termijn gaan stoppen, zodat er op tijd in een opvolger kan worden voorzien. Hier hebben de huisartsen zelf, samen met de zorggroepen, de gemeente, InEen en de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) natuurlijk ook een belangrijke rol.
Daarnaast onderzoekt Menzis nieuwe ideeën, als toevoeging op de bestaande huisartsenzorg. Zo kan digitale huisartsenzorg voor bepaalde patiëntengroepen uitkomst bieden.