Leefkracht in de werkomgeving: betutteling, bemoeienis of bittere noodzaak? In episode 3 van de Menzis Leefkrachtdialogen gingen vitaliteitsdeskundigen, wetenschappers, werkgevers en beleidsdeskundigen hierover het gesprek met elkaar aan.
Het stimuleren van leefkracht en vitaliteit in de werkomgeving is een vraagstuk dat al vóór de coronapandemie aan urgentie won. Want de prognoses over de toename van chronisch zieken onder de bevolking liegen er niet om. Gezondheidsbeleid rondom het werk kan niet ontbreken bij het keren van die trend. De huidige virusuitbraak en lockdown onderstrepen extra het belang van een gezonde leefstijl. Ook bij het werken; thuis of op de zaak.
Dilemma's voor werkgevers
In onze 3e Leefkrachtdialoog vertelde onze P&O-manager Paul Stevens hoe Menzis als grote werkgever (met ruim 1.600 collega’s) zelf tegen gezondheid in de werkomgeving aankijkt. Hij benadrukte dat er veel is gefaciliteerd. “We hebben beweegclubs van collega’s, gezondheidsbeleid in onze bedrijfsrestaurants, gezond ingerichte kantoren met bijvoorbeeld waterpunten, SamenGezond op het Werk als online gezondheidsprogramma en leefkrachtambassadeurs.”
Ook postte hij 3 dilemma’s waar je als werkgever tegenaan loopt. “Hoe dichtbij mag je komen als het gaat om gezondheid? Moeten we verleiden tot gezond gedrag of daar soms wat dwingender in optreden? En hoe bereik je met je beleid de juiste doelgroep?”
Gezondheidsinvestering loont
Jan Willem Landré (programmamanager Vitaal Bedrijf) poneerde een 1e stelling: Organisaties met een vitalere werkkracht komen tot betere resultaten. “De stelling is eigenlijk plat. Het loont gewoon om in gezondheid van je werknemers te investeren. Maar wij richten ons daarbij niet enkel op preventie, waarmee je zaken wilt voorkomen (zoals ziekte en uitval). Je moet inzetten op de vitaliteit van álle medewerkers. Dát levert je gewoon meer productiviteit op.”
Goed werknemerschap
Werkgevers die zitten tot norm maken, zijn onverantwoord bezig, was de stelling van Willemijn Baken (directeur Kenniscentrum Sport en Bewegen). Ze lichtte in haar betoog niet alleen toe hoe schadelijk de statische vorm van werkgedrag is, maar benadrukte ook het een verantwoordelijkheid van de werkgever is om aan te zetten tot actiever gedrag.
Haar collega Kirsten de Klein vervolgde: “Het gaat dan om het faciliteren en stimuleren van gezondheid op een positieve manier. Dat kan fysiek, maar ook op mentale thema’s. Er moet acceptatie zijn dat het ‘ok’ is om tussen het werken door even de racefiets te pakken.” Mike Lie-a-Lien, healthmanager bij Vanderlande Group, viel haar bij. “Door gezondheid te stimuleren vanuit goed werkgeverschap, zien wij dat je goed werknemerschap terugkrijgt.”
Effectief leefkrachtbeleid
De stelling van Noortje Wiezer (senior scientist bij TNO/Lifestyle4Health) raakte aan de hindernissen die effectiviteit van gezondheidsbeleid op de werkvloer kunnen blokkeren. Mensen gezond houden of voorkomen dat ze ziek worden, is erg belangrijk. Maar ik wil inzoomen op mensen die al ziek zijn. Ze geeft aan dat rondom ziekte nog teveel een taboesfeer heerst. Ziek zijn wordt ervaren als een last voor de werkgever. “Niet gek dus dat werknemers schroom hebben om gezondheid bespreekbaar te maken. En dat is een enorme gemiste kans.”
De afgelopen decennia is een versnippering ontstaan van diverse termen en invalshoeken rondom gezondheid en die zitten vaak congruent, effectief beleid dwars. Dit stelde Maarten Jan Stam (gezondheidswetenschapper en initiatiefnemer Inhealth). “Vanaf de jaren 80 gingen we van gezondheid naar preventie, vervolgens naar vitaliteit en daarna naar duurzame inzetbaarheid. Flexibilisering van werk, anders werken en energiemanagement. Een exponentiële groei van denken over gezondheid op en om het werk.” Hij laakt deze begrippen en managementwarboel, en vooral ook de verzadiging van interventies. De focus moet volgens hem terug naar de relatie tussen werknemer en werkgever.
Meer Leefkrachtdialogen
Menzis organiseert jaarlijks meerdere episodes van de Leefkrachtdialogen. Steeds komen daar wetenschappers, deskundigen, politici, beleidsmakers en journalisten in wisselende samenstelling bijeen om thema’s rondom leefkracht, leefstijlgeneeskunde en preventie te bespreken.