De invloed van psychologische basisbehoeften

De basisbehoeften autonomie, binding en competentie zijn belangrijk voor de motivatie, energie en veerkracht van uw medewerkers. Waarom en wat is uw rol als werkgever? 

U doet er alles aan om de gezondheid van uw medewerkers te bevorderen. Van beleid tot aanbod. En toch blijkt vaak dat medewerkers onvoldoende in beweging komen. Hoe komt dat? Wat zou u anders kunnen doen? De sleutel tot succes is het creëren van een klimaat waarbij de psychologische basisbehoeften van medewerkers worden ondersteund.

Tim Salomons, directeur en oprichter van Moralys bespreekt in dit artikel de verschillende vormen van basisbehoeften en geeft praktische tips. 

Samen werken aan vitale medewerkers?

We komen graag met u in contact. Stuur ons een e-mail of vul het contactformulier in.

De Zelfdeterminatietheorie (ZDT) en de drie basisbehoeften

Volgens Deci en Ryan, ontwikkelaars van de Zelfdeterminatietheorie, delen alle mensen drie aangeboren psychologische basisbehoeften. Zij veronderstellen dat de intrinsieke motivatie van mensen afhankelijk is van de vervulling van 3 natuurlijke basisbehoeften: competentie, autonomie en verbondenheid. De Zelfdeterminatietheorie kan helpen bij het creëren van een productieve werkomgeving. De theorie van Deci en Ryan maakt inzichtelijk waarom en wanneer mensen enthousiast en gemotiveerd werken.

Chivo, het opleidingsinstituut waar Tim bij betrokken is, voegt een vierde behoefte toe: rechtvaardigheid.

Invloed op motivatie, energie en veerkracht

Wanneer mensen gefrustreerd zijn in hun basisbehoeften, leidt dit tot problemen. Verminderde fysieke en mentale gezondheid, teruglopende prestaties, burn-out, hoog verzuim en vrijwillig verloop. Als werkgever is het dus belangrijk om een klimaat te creëren waarbij de behoeften van mensen ondersteund worden. Dit leidt tot verhoogde motivatie, energie en veerkracht.

Intrinsieke en extrinsieke motivatie

Binnen de theorie wordt een onderscheid gemaakt tussen intrinsieke en extrinsieke motivatie. Motivatie die voortkomt uit de bevrediging van basisbehoeften is duurzamer dan motivatie gebaseerd op externe factoren (activiteiten doen vanwege externe beloningen of druk).

Interventies voor leidinggevenden en medewerkers
Praktische tips voor leidinggevenden en medewerkers om de basisbehoeften te bevredigen:

  • Voor leidinggevenden: betrokkenheid tonen, autonomie ondersteunen, competentiegericht werken en transparantie bieden over regels en verwachtingen.
  • Voor medewerkers: positieve relaties opbouwen, stressmanagement toepassen, bijdragen aan zinvolle doelen en eigen sterke punten inzetten.

Lees hier meer praktische tips

Hier zijn enkele voorbeelden van interventies die zowel leidinggevenden als medewerkers kunnen toepassen om de psychologische basisbehoeften te bevredigen:

Voor leidinggevenden

Voor medewerkers

Het bevredigen van psychologische basisbehoeften is cruciaal voor het versterken van motivatie, energie en veerkracht. Organisaties kunnen hier actief aan bijdragen door een ondersteunende omgeving te creëren en persoonlijke ontwikkeling te stimuleren.

Wat gaat u doen om uw medewerkers te ondersteunen?

Dit artikel is een samenvatting van het Menzis webinar Basisbehoeften. Het script van het webinar is samengevat door Co-Pilot en daarna door de redactie geredigeerd. 

Iedere eerste dinsdag van de maand organiseren we een webinar voor HR-professionals. In 2025 staat ‘aandacht voor de mens en basisbehoeften’ centraal. De onderwerpen vindt u in de Leefkrachtkalender. 

Meer kennis en inspiratie

Meer kennis en inspiratie hebben we voor u verzameld op onze uitgebreide pagina. Met artikelen, interviews en onderzoeken over uiteenlopende thema's. Lees over wat u nog meer voor uw medewerkers kunt doen.

Bekijk de kennis en inspiratie pagina

Vitaliteit en werk

Samen met u de leefkracht van uw medewerkers versterken is ons ultieme doel. Zo zijn uw medewerkers optimaal duurzaam inzetbaar en staat uw organisatie sterk. Weten wat u kunt doen? We vertellen u er graag meer over. 

Ontdek wat u kunt doen

Inzicht in vitaliteit

Voor wie de effectiviteit van het vitaliteits- of gezondheidsbeleid in de organisatie inzichtelijk wil maken, is er de Menzis organisatiescan. Het is tool met een aantal vragen. U vult de scan in 10 minuten in. Benieuwd hoe het met uw organisatie gesteld is?

Doe de scan!