Van verzuim naar inzetbaarheid

Alle werkgevers zijn bezig met ‘verzuim’ en ‘vitaliteit’. Er is beleid, aanbod, draagvlak, communicatie en toch…. ‘Toch stelt 9 van de 10 werkgevers ons de vraag: Hoe krijg ik mijn medewerkers in beweging’, vertelt Maaike Fischer, Strategisch adviseur gezondheidsmanagement bij Menzis. De sleutel tot succes? Die vind je als je teruggaat naar ‘de mens’, als je echte aandacht hebt voor de mens en diens basisbehoeften. Want als die niet op orde zijn, komt een medewerker niet in beweging. 

Aandacht voor de mens

Menzis vernieuwde onlangs haar visie op bedrijfszorg naar aanleiding van deze inzichten. ‘We zijn op zoek gegaan naar wat we vanuit bedrijfszorg kunnen doen om werkgevers beter te ondersteunen’,  Maaike vertelt enthousiast over de vernieuwde visie waarin aandacht voor de mens centraal staat. ‘We kwamen uit bij de wetenschappelijk onderbouwde visie van het kennisinstituut Chivo. Zij stellen dat motivatie, energie en veerkracht toenemen als de biologische én psychologische basisbehoeften van mensen worden bevredigd. Kunt u daar als werkgever een rol in spelen? Jazeker! Dat betekent dat, als u uw vitaliteitsbeleid succesvol wilt laten zijn, u in gesprek gaat met medewerkers. Om te weten wat er bij hen speelt en waar behoefte aan is. De medewerker centraal stellen dus. En dat past bij Menzis. We heten niet voor niets Menzis; bij ons staat de mens centraal.’ 

Basisbehoeften zijn universeel en gelden voor iedereen

‘Ieder mens heeft behoefte aan de biologische basisbehoeften voedsel, water, slaap en een dak boven het hoofd maar dus ook aan psychologische basisbehoeften. De psychologische basisbehoeften zijn: ruimte voor autonomie, betekenisvolle relaties met anderen, de kans om je competent te voelen en een rechtvaardige behandeling. De bevrediging van basisbehoeften is essentieel voor motivatie en welzijn. Vanuit dat inzicht willen we samenwerken met werkgevers om vitaliteitsbeleid succesvol te laten zijn.’

‘Wanneer medewerkers in hun basisbehoeften worden ondersteund, voelen ze zich meer in balans, krachtiger en gezonder. Wat maakt dat ze beter voor zichzelf zorgen en er meer energie ontstaat om mentaal, fysiek, emotioneel en spiritueel sterker te worden. Wanneer de basisbehoeften niet worden vervuld, komt iemand in de ‘overlevingsstand’ terecht. Dan is er te weinig ruimte voor gezondheid en welzijn omdat de focus ligt op het simpelweg ‘door de dag’ komen. In deze overlevingstand is er geen ruimte voor persoonlijke ontwikkeling, voor gezond gedrag of voor het versterken van je fysieke en mentale kracht. Neem bijvoorbeeld iemand met schulden. Die is niet bezig met meer bewegen of gezonde voeding. Die is aan het ‘overleven.’

‘We hebben de aandacht voor de psychologische basisbehoeften geïntegreerd in onze bedrijfszorg en adviseren werkgevers ook om zich te verdiepen in de psychologische basisbehoeften.’

Symptoombestrijding of oorzaak aanpakken

‘Als je weet wat er speelt bij je medewerker, kun je de oorzaak aanpakken. Neem bijvoorbeeld werkdruk. Uit veel PSA’ s blijkt dat men een hoge werkdruk ervaart. We erkennen dat er bij veel organisaties een hoge werkdruk is. Maar, het gaat ook vaak om ‘ervaren’ werkdruk. Hoe iemand de werkdruk ervaart heeft met veerkracht te maken. Wat we regelmatig zien is dat er oplossingen geboden worden voor de symptomen en niet voor de oorzaak die er vaak onder ligt. Zo kan het zijn dat iemand die een hoge werkdruk ervaart of veel stress heeft, (onbewust) last heeft van te weinig regelruimte in zijn of haar werk. De oplossing wordt gezocht in een betere urenverdeling of extra hulp van collega’s, terwijl de veerkracht onderdrukt wordt door te weinig autonomie.’

Stel de vraag: Hoe is het met jou?

‘U kunt al heel eenvoudig starten door als leidinggevende oprechte interesse te tonen en te vragen:  ‘Hoe is het met jou?’ Als u meer kennis heeft over hoe het met de persoon gaat, hoe het werk ervaren wordt en hoe de leefsituatie is, komt u erachter hoe het staat met de psychologische basisbehoeften. Dan ontdekt u of iemand aan het leven is of in de overlevingsstand staat. Op die manier kunt u inspelen op wat iemand nodig heeft. Niet een nieuwe training of de hulp van een leefstijlcoach, maar misschien ondersteuning bij het verwerken van rouw of een andere verdeling van werkuren. Vraag vooral eerst of iemand zelf weet wat hij nodig heeft.‘

Focus op inzetbaarheid

‘Ik daag werkgevers graag uit om de focus te verleggen naar inzetbaarheid; zorg dat medewerkers niet uitvallen. Verzuim is er en zal er blijven. Natuurlijk moet je daar aandacht voor hebben, maar voorkomen is beter dan genezen. Ik maak regelmatig de vergelijking met een openstaande kraan. Je kunt dweilen, een nieuwe dweil aanschaffen of een nog betere dweil. Maar waarom zou je niet proberen om die kraan zover mogelijk dicht te krijgen?’ 

‘Besteed daarom als werkgever aandacht aan de psychologische basisbehoeften van medewerkers. Als partner in gezondheid ondersteunen we daar graag bij. Samen met andere stakeholders binnen uw organisatie zoals de Arbodienst, providers en verzuimverzekeraars.’