Dat ligt vooral aan de leeftijd (en de genen).
Een goede nachtrust is voorwaarde voor een gezond leven. De een kan toe met 4 uurtjes slaap, en de ander heeft wel 10 uur nodig. Waar ligt dat aan? En hoeveel uur slaap heb jij nodig?
Zou het niet geweldig zijn om maar 4 uur per nacht te hoeven slapen? Dan heb je elke dag 4 extra uren om te wandelen, je hobby uit te oefenen of iets anders te doen. Helaas is dat voor de meeste mensen niet weggelegd. Minder dan 1 procent van de mensen heeft genoeg aan zo weinig slaap. Dat komt door een unieke verandering in het DEC2-gen. Dit gen zorgt ervoor dat kort slapen in de familie zit.
Onderzoekers hebben ontdekt dat DEC2 van invloed is op de hoeveelheid orexine. Dit hormoon houdt ons wakker en alert (bij mensen met de slaapziekte narcolepsie is er te weinig van dit hormoon). DEC2 ontremt de orexine-productie in het lichaam. Vandaar dat deze mensen minder slaap nodig hebben. Maar bij de meesten van ons heeft het brein zo’n 7 tot 8 uur slaap nodig om ‘groot onderhoud’ te plegen en informatie (zoals herinneringen) te verwerken. En gedurende de slaap voert het lichaam ook de nodige herstelwerkzaamheden uit. Schade aan de cellen wordt gerepareerd, afval en giftige stoffen die overdag zijn verzameld worden opgeruimd.
Een belangrijke richtlijn is of je je uitgerust voelt wanneer je wakker wordt. Volgens het Amerikaanse slaapinstituut de National Sleep Foundation (NSF) zijn slaapcontinuïteit (in- en doorslapen) en slaapefficiëntie (tijd in bed die slapend wordt doorgebracht) bepalend voor je slaapkwaliteit, ongeacht je leeftijd. Goed slapen betekent dat je:
Als je ziek bent, merk je vaak dat je meer slaap nodig hebt. Dit komt omdat je lichaam extra tijd nodig heeft om te herstellen. In de winter hebben de meeste mensen ook meer slaap nodig, vanwege het gebrek aan daglicht. Dit verhoogt de productie van melatonine, het slaaphormoon. In de zomer is het tegenovergestelde waar; we hebben vaak minder slaap nodig. Maar dat zijn geen grote verschillen vergeleken met mensen die genoeg hebben aan slechts 4 uur slaap per nacht.
Voor volwassenen is 7 tot 8 uur slaap gemiddeld voldoende. Maar voor kinderen, pubers en ouderen is dat anders. Baby’s slapen het grootste deel van de dag omdat hun lichaam en brein veel energie verbruiken. Ouderen maken minder melatonine aan, waardoor ze lichter slapen en vaak eerder wakker worden. Een middagdutje is voor hen een uitstekende manier om slaap in te halen. In landen zoals Spanje en Italië is het normaal om de slaap over twee momenten te verdelen: een korte nacht en een lange siësta. Deze manier van slapen kan zelfs stress verminderen en de cognitieve prestaties verbeteren.
Pubers zijn anders. Hun brein en hormonen veranderen, en daarmee ook hun slaapritme. Tussen de 10 en 20 jaar kunnen pubers ’s avonds moeilijk slapen en hebben ze moeite met opstaan in de ochtend. Dit ligt niet aan hun wil, maar aan hun hormonen die het ritme verstoren.
(bron: National Sleep Foundation)
In deze podcastaflevering hoor je wat slaap is en waarom het belangrijk is. De ene lukt het echter beter dan de ander. Maar hoe kun je er zelf voor zorgen dat het (beter) lukt? Luister de aflevering over Slapen.
