Richtlijnen Goede Voeding

De Richtlijnen worden opgesteld door de Gezondheidsraad

De Gezondheidsraad is een onafhankelijk wetenschappelijk adviesorgaan voor de regering en het parlement. Zij adviseren over volksgezondheid en over gezondheidszorg. Gezonde voeding is een van hun aandachtsgebieden. Ze adviseren over de effecten van voedingsstoffen, voedingsmiddelen en voedingspatronen op de gezondheid van mensen.

Doel Richtlijnen Goede Voeding

Door volgens deze richtlijnen te eten, verkleint u het risico op een (chronische) ziekte. Om het positief te beschrijven: zo vergroot u de kans om gezond oud te worden.

Werkwijze

De onderzoekers richten zich op de top 10 van ziekten in Nederland. Dit zijn: coronaire hartziekten, beroerte, hartfalen, diabetes mellitus type 2, chronisch obstructieve longziekten (COPD), borstkanker, darmkanker, longkanker, dementie en cognitieve achteruitgang, en depressie. Sterfte, verloren levensjaren (door vroegtijdig overlijden) en ziektelast (aantal jaren geleefd met een ziekte) worden in het onderzoek meegenomen.
Daarnaast wordt er naar de risicofactoren gekeken wat het ontstaan van deze ziekten vergroot. Het gaat hier om de systolische bloeddruk (bovendruk), LDL-cholesterol (het ongezonde cholesterol) en lichaamsgewicht. Vervolgens wordt door middel van gedegen onderzoek* het verband tussen voeding en deze ziekten en/of risicofactoren uitgevoerd.  Deze onderzoeken worden geanalyseerd en er worden conclusies getrokken. Deze conclusies worden vervolgens vertaald naar richtlijnen. Deze richtlijnen richten zich op de vraag: wat moeten mensen doen of juist laten, als ze gezond willen eten?

Richtlijnen Goede Voeding 2015

De meest recente richtlijnen dateren uit 2015. De richtlijnen zijn als volgt:

• Eet dagelijks ten minste 200 gram groente en ten minste 200 gram fruit
  Het is overtuigend aangetoond dat het eten van groente en fruit het risico op coronaire hartziekten en beroerte verlaagt. Daarnaast is er een verband tussen de consumptie van groente en een lager risico op darmkanker. Het eten van groene bladgroente hangt samen met een lager risico op diabetes en longkanker. Het nuttigen van fruit hangt samen met een lager risico op diabetes, darmkanker en longkanker.
• Eet dagelijks ten minste 90 gram bruin brood, volkorenbrood of andere volkorenproducten 
  Vervang geraffineerde graanproducten door volkorenproducten. Deze producten bevatten voedingsvezels. Uit onderzoek is aangetoond dat volkorenproducten het risico op coronaire hartziekten verlaagt. De inname van voedingsvezels verlaagt het risico op een beroerte. Ook wordt inname van volkorenproducten in verband gebracht met een lager risico op diabetes en darmkanker.
• Eet wekelijks peulvruchten
  Het is aangetoond dat het eten van peulvruchten het LDL-cholesterol verlaagt. Een verhoogd LDL-cholesterol is een risicofactor voor het krijgen van hart-en-vaatziekten.
• Eet ten minste 15 gram ongezouten noten per dag
  Het eten van noten verlaagt ook het LDL-cholesterol, net als peulvruchten. Ook hangt het eten van noten samen met een verlaagd risico op coronaire hartziekten. Bovendien beschermen noten ook op hart- en vaatziekten voor mensen die een verhoogd risico lopen.
• Neem enkele porties zuivel per dag, waaronder melk of yoghurt
  De onderzoekers concluderen dat het aannemelijk is dat het nuttigen van zuivel samenhangt met een lager risico op darmkanker en dat het eten van yoghurt samenhangt met een lager risico op diabetes.
• Eet een keer per week vis, bij voorkeur vette vis
  Door vis te eten krijgt u gezonde visvetzuren binnen. 1 keer per week vis eten verlaagt het risico op fatale coronaire hartziekten.
• Drink dagelijks 3 koppen thee
  Het drinken van 3 tot 5 koppen zwarte of groene thee per dag verlaagt de bloeddruk en het hangt samen met een lager risico op een beroerte. Daarnaast is het aannemelijk dat het drinken van zwarte of groene thee samenhangt met een lager risico op diabetes.
• Vervang boter, harde margarine en bak- en braadvetten door zachte margarine, vloeibaar bak- en braadvet en plantaardige oliën
  Het LDL-cholesterol wordt verlaagt wanneer u harde vetten (die rijk zijn aan verzadigde vetzuren) vervangt door vloeibare vetten (die rijk zijn aan onverzadigde vetzuren).
• Vervang ongefilterde door gefilterde koffie
  In koffie zit het stofje cafestol dat het LDL-cholesterol verhoogt. Een teveel aan LDL-cholesterol in uw bloed blijft plakken aan de binnenkant van uw bloedvaten. Dat vergroot de kans op bijvoorbeeld een hartaanval of beroerte. Gefilterde koffie is daarom het gezondst.
• Beperk de consumptie van rood vlees en met name bewerkt vlees
  Met rood vlees bedoelen we bijvoorbeeld vlees van runderen, varkens, geiten, schapen en paarden. Met bewerkt vlees bedoelen we vlees wat gerookt, gezouten, gedroogd of ingeblikt is. Bewerkt vlees is niet altijd rood vlees, denk aan gerookte kipfilet. Er is een verband gevonden tussen het eten van rood en bewerkt vlees en een hoger risico op beroerte, diabetes, darmkanker en longkanker. Het verband is bij bewerkt vlees sterker dan bij rood vlees.
• Drink zo min mogelijk suikerhoudende dranken
  Frisdrank, maar ook vruchtensap, energiedrink, ijsthee, sportdrank, gezoete zuiveldranken en alle andere dranken waar suiker wordt toegevoegd wordt onder deze richtlijn verstaan. Het drinken van suikerrijke dranken verhoogt het risico op overgewicht en diabetes. Dit effect is al zichtbaar bij 1 á 2 glazen suikerrijke dranken. Drink liever ongezoete thee, gefilterde zwarte koffie en water.
• Drink geen alcohol of in ieder geval niet meer dan één glas per dag
  Matige alcoholconsumptie hangt samen met zowel gunstige als ongunstige verbanden. Zo wordt matige alcoholconsumptie in verband gebracht met met een lager risico op hart- en vaatziekten, diabetes en dementie. Echter, de nadelen zijn groter dan de eventuele voordelen. Het drinken van veel alcohol verhoogt het risico op coronaire hartziekten en beroertes. Daarnaast wordt het drinken van veel alcohol in verband gebracht met een hoger risico op borstkanker en darmkanker.
• Beperk de inname van keukenzout tot maximaal 6 gram per dag
  Keukenzout wordt ook wel natriumchloride genoemd. 1 gram keukenzout bevat 0,4 gram natrium en 0,6 gram chloride. Vermindert u uw natriuminname, dan verlaagt u uw bloedruk. Dit is gunstig, want daarmee verlaagt u de kans op hart- en vaatziekten.
• Het gebruik van voedingssupplementen is niet nodig, behalve voor mensen die tot een specifieke groep behoren waarvoor een suppletieadvies geldt.

De wetenschap staat niet stil, en er worden nog steeds veel onderzoeken verricht over het verband tussen voeding en ziekten. De Gezondheidsraad checkt regelmatig of de voedingsnormen aangepast moeten worden. De Richtlijnen Goede Voeding uit 2015 is overigens de 3e versie. In 1986 en 2006 zijn eerdere versies van de Richtlijnen verschenen.