Wat is een hartinfarct en hoe herkent u het?

Wat is volkoren nou precies? Volkoren betekent letterlijk ‘de hele graankorrel’. Die graankorrel bestaat uit 3 delen: het grootste deel is de meelkern. Die zit binnenin de korrel en bevat vooral koolhydraten. De buitenste laag is de zemel en die levert u de meeste vezels, vitamines en mineralen. Dan zit onderin de korrel nog de kiem. Daarin zitten goede vetten, vitamines en mineralen. Volkoren graanproducten zijn gemaakt van de hele graankorrel. Dit in tegenstelling tot geraffineerde graanproducten. Die zijn gemaakt van alleen de meelkern en missen dus de voedingsstoffen uit de zemel en kiem. Daardoor bevatten geraffineerde graanproducten beduidend minder vezels, vitamines en mineralen dan volkoren graanproducten.

Volkoren is voeding met veel vezels

Volkoren producten zijn rijk aan vezels, ijzer en B-vitamines. Onderzoek laat zien dat het eten van volkoren producten het risico op hart- en vaatziekten, darmkanker en diabetes type 2 verlaagt. Daarom adviseert de Gezondheidsraad om geraffineerde (witte) graanproducten te vervangen door volkoren graanproducten (zie onderaan dit blog). Daarnaast is het advies om elke dag minimaal 90 gram volkoren producten te eten. Dat komt overeen met ten minste 3 volkoren boterhammen of 2 opscheplepels gekookte volkoren pasta.

Half volkoren

Kiest u voor gezond, dan kiest u dus voor volkoren. Toch biedt een vermelding van volkoren op de verpakking geen 100% garantie dat u alleen volkoren granen binnenkrijgt. Dat komt omdat voedingsmiddelen al volkoren mogen worden genoemd als de helft van de granen volkoren zijn. De andere helft mag dus bestaan uit geraffineerde granen. Eigenlijk is er dan sprake van ‘half volkoren’.

Volkorenbrood

Enige uitzondering is volkorenbrood. Wettelijk is vastgelegd dat de granen daarin voor 100% volkoren moeten zijn. U kunt volkorenbrood op verschillende manieren herkennen. Het kan op de schapkaart van de supermarkt staan en bij voorverpakt brood staat het op het etiket. Ook kan volkorenbrood voorzien zijn van een genoemde ouwel. Dat is een eetbaar ‘stempel’ op de korst waarop ‘volkoren’ of ‘VK’ staat. In bruinbrood zit meestal een mix van 50% volkoren granen en 50% geraffineerde granen. Overigens zegt de kleur van brood niets over of het volkoren is. Donker brood kan ‘gekleurd’ zijn met moutmeel en is dan niet volkoren.

Meergranen

Laat u ook niet misleiden door de term meergranen op bijvoorbeeld brood, beschuit, crackers en pasta. Dat is niet hetzelfde als volkoren brood. Meergranen wil zeggen dat er verschillende graansoorten in zitten, zoals tarwe, rogge, gerst, haver en spelt. Maar het wil niet automatisch zeggen dat van al die granen ook de hele korrels zijn gebruikt. Bovendien klinkt meergranen gezond, omdat u een variatie aan granen verwacht. Maar een product mag al meergranen worden genoemd als het grotendeels uit (goedkoop) tarwe bestaat en slechts voor een klein deel uit andere (duurdere) granen.

Check het etiket

Duidelijk is dus dat de term volkoren niet eenduidig is. Bij brood betekent het 100% volkoren, maar bij andere graanproducten kan het ook gaan om slechts 50% volkoren. Hoe weet u nu hoeveel volkoren granen er in een product verwerkt zitten? Kijk daarvoor in de ingrediëntlijst op het etiket. Bij volkoren producten moet daar vermeld worden hoeveel volkorenmeel het product bevat. Er staat dan bijvoorbeeld: tarwemeel (waarvan 52% volkoren). Zo kunt u volkoren producten vergelijken en de varianten kiezen met het grootste aandeel volkoren erin.