Gezonde versus ongezonde calorieën

Gezond omgaan met calorieën

Op elke verpakking staat tegenwoordig wel hoeveel calorieën er in het product zitten. Je kunt op die manier precies bijhouden hoeveel calorieën je eet. Maar voeding is zoveel meer dan alleen calorieën. Daarom: hoe kun je gezond omgaan met calorieën?

Een calorie (kcal) is een maat voor energie. Het kan dan gaan om de energie (kcal) die je verbruikt door de dingen die je doet, maar ook om de energie (kcal) die je voeding je levert. De energie uit je voeding is afkomstig van de eiwitten, vetten, koolhydraten, vezels en alcohol in een product. Neem bijvoorbeeld een beker halfvolle melk (200 ml). Als je de melk drinkt krijgt je lichaam ongeveer 100 kcal binnen die het kan gebruiken. Elke dag weer heb je die calorieën nodig om te kunnen leven, bewegen, slapen, zitten, et cetera. Het grootste deel gaat op aan je ruststofwisseling, wat je daarnaast beweegt komt erbij. Zo hebben vrouwen gemiddeld 2000 kcal per dag nodig, mannen ongeveer 2500 kcal. Als je meer calorieën binnenkrijgt dan je nodig hebt, kom je aan. Als je minder binnenkrijgt, val je af. 

Een indicatie

Als je een aantal dagen een eetdagboek bijhoudt, dan krijg je inzicht in wat je eet. Je kunt hiervoor verschillende apps gebruiken, dan krijg je ook direct te zien hoeveel calorieën je eet. Voor het bijhouden van de calorieën zijn er tabellen, programma’s en de getallen van de verpakking. Dat lijkt heel precies, maar die getallen zijn altijd gemiddelden. Bedenk maar eens dat geen 2 bananen dezelfde grootte hebben. En een tomaat die langer in de zon heeft gelegen bevat meer suikers (en dus calorieën) dan een minder rijpe tomaat. Je kunt dus nooit met zekerheid zeggen hoeveel calorieën er precies zitten in de banaan of tomaat die jij eet. Ook het caloriegehalte op een verpakking is uitgerekend met die gemiddelden. Het getal geeft dus een indicatie.

Gezonde calorieën = gezond eten

Bij calorieën tellen gaat al je aandacht naar dat getal, vaak zonder op de rest van de voeding te letten. Maar eten is meer dan calorieën: eiwitten, vetten, vezels, vitamines, mineralen, antioxidanten. Zo kunnen 2 maaltijden met dezelfde calorie-inhoud sterk verschillen in verdere voedingswaarde. Het zal duidelijk zijn dat een lunch bestaande uit een croissant met een glas cola, veel minder goede voedingsstoffen levert dan een kom goed gevulde groentesoep met een volkorenbroodje met boter, tomaat en kaas. Beide maaltijden leveren ongeveer 330 calorieën, maar er is een groot verschil in vitamines en mineralen die je ermee binnenkrijgt.

Elk mens verschilt

Bij dit alles moet je er ook nog rekening mee houden dat het ook aan de verbruikskant om gemiddelden gaat. Je weet bijna nooit helemaal precies wat jouw lichaam nodig heeft. Of dat nu die 2000 calorieën zijn, slechts 1800 of misschien wel 2200. De adviezen voor hoeveel calorieën je per dag nodig hebt, zijn ook maar berekend op basis van gemiddelden. Jouw caloriebehoefte hangt af van je leeftijd, je gewicht, je lichaamssamenstelling en de mate van activiteit. En die zijn bij ieder mens weer anders.